همین امر موجب شد با دکتر امیرحسین مقصودی، مدیر عامل شرکت دانش‌بنیان سامان داروی هشتم به گفت‌وگو بنشینیم تا از وضعیت شرکت و داروی فاکتور۸ انسانی نوترکیب که با نام تجاری سافاکتو به بازار عرضه می‌شود مطلع شویم. او در گفت‌وگوی خود به مسئله مهمی اشاره می‌کند: «از سال ۹۸ هنوز مطالباتمان از سازمان غذا و دارو وصول نشده و باید با دریافت تسهیلات گران‌قیمت بانکی به تولید ادامه دهیم. در کنار این مشکلات باید با واردات هم مبارزه کنیم. ما و سازمان غذا و دارو در حال کنترل واردات داروی مشابه داخلی هستیم. اما مشخص نیست چطور و چگونه واردکنندگان ارز دولتی دریافت می کنند، داروی مشابه وارد گمرک می‌کنند، با حداقل اسناد ترخیص می‌کنند و بعد به بهانه نزدیک بودن تاریخ انقضا شروع به فشار به سازمان غذا و دارو می‌کنند» در ادامه گفت‌وگوی ما با او را می‌خوانید.
نحوه شکل‌گیری شرکت سامان داروی هشتم و روندی که تاکنون طی کرده برای ما حتماً می‌تواند جذاب باشد. چه راهی را طی کردید و اکنون کجا ایستاده‌اید؟
در سال ۱۳۸۹ عملیات ساخت سایت کارخانه تولید محصولات بیوتکنولوژی در مشهد کلید خورد، این مجموعه در پایان سال ۱۳۹۶ آماده بهره‌برداری شد و امکان تولید محصولات متنوع بیوتکنولوژی را دارد، همزمان با شروع عملیات ساخت کارخانه در مشهد، سایت تحقیقات را در مرکز رشد دانشگاه تهران راه‌اندازی کردیم.
شرکت سامان داروی هشتم تاکنون چه داروهایی را به بازار عرضه کرده و توانایی تولید چه داروهایی را دارد؟
شرکت سامان داروی هشتم یکی از تولیدکنندگان محصولات بیوتکنولوژی یا به عبارتی زیست فناوری در کشور است که در زمینه تولید دارو فعالیت می‌کند. تاکنون توانسته‌ایم با بهره‌گیری و ترکیب دانشگاه و صنعت، داروی فاکتور۸ انسانی نوترکیب با نام تجاری سافاکتو را به بازار عرضه کنیم.
کیفیت بالای محصول تولیدی پس از رضایت خاطر مصرف‌کنندگان داخلی، تقاضا برای خرید این محصول از خارج از کشور را به وجود آورده است. خوشبختانه چندی پیش نخستین محموله صادراتی سافاکتو به خارج از کشور ارسال شد. جا دارد اعلام کنم با تلاش این شرکت دانش‌بنیان، موفقیت و دستاوردهای بسیار زیادی برای کشور به وجود آمده و در حال حاضر توانایی تأمین کل نیاز کشور به داروی باکیفیت و هم‌تراز با باکیفیت‌ترین محصول جهانی را در طی دو ماه داریم.
داروهای دیگری که دارید هم بازاری می‌شوند؟
به امید خدا چند داروی مهم دیگر در دست تولید است که به زودی و به مرور زمان وارد بازار خواهند شد. هر یک از این داروها که در حال حاضر به صورت ارزی و با قیمت بسیار زیاد و به سختی برای بیماران تأمین می‌شود در صورت حمایت مناسب سازمان‌های بیمه‌گر و پرداخت به موقع مطالبات به زودی وارد بازار می‌شوند.
اساساً دانش‌بنیان‌ها چرا این قدر سخت کار می‌کنند و عرصه برایشان فراهم نیست؟
روند تجاری‌سازی یک محصول از علم و دانش تئوریک به یک محصولی که در بازار حرفی برای گفتن داشته باشد شامل دو مرحله سخت است؛ در مرحله اول باید به علم و دانش یک محصول برسیم که خود این کار فوق‌العاده تخصصی و نیازمند دانش روز جهانی است و در مرحله دوم تولید و تجاری‌سازی به گونه‌ای که توجیه‌پذیری اقتصادی آن حفظ شود. ما در کشور شرکت‌هایی داریم که در این زمینه فوق‌العاده‌اند و رقابت با آن‌ها نیازمند تلاش همه‌جانبه در به‌روز نگهداری فناوری و یافتن بهترین راه برای تجاری ساختن محصولات است.
شرکت‌های دانش‌بنیان همیشه از وجود مافیای بازار گفته‌اند. به نظر شما راه غلبه بر مافیای حاکم بر بازار چیست؟
این ظرفیت در شرکت‌های دانش‌بنیان وجود دارد که بتوانند در عرصه‌های جهانی حرف‌هایی برای گفتن داشته باشند، مشروط به اینکه در زمان و شرایط مناسب از آن‌ها حمایت شود.
از نظر شما دستگاه‌ها و نهادهای نظارتی چه حمایت‌هایی را باید از شرکت‌های دانش‌بنیان انجام دهند؟
در حال حاضر در جهان شرکت‌هایی که بر پایه علم و فناوری فعالیت می‌کنند جزو موفق‌ترین شرکت‌ها هستند. خوشبختانه ما از نظر علمی در جایگاه خوبی در جهان هستیم. اگر حمایت مناسب از شرکت‌های دانش‌بنیان صورت پذیرد بدون شک در پیشرفت کشور، سطح کیفیت زندگی جامعه، اشتغال‌زایی، ارزآوری و... تأثیر بسزایی دارند.
حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان باید به صورت هماهنگ و توسط همه دستگاه‌ها صورت پذیرد. طوری نباشد که یک دستگاه اقدام‌های حمایتی انجام دهد اما دستگاه دیگر بی‌تفاوت بوده و برخورد متفاوتی با شرکت‌های دانش‌بنیان داشته باشد. حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان باید بخشی از رویکرد جاری سازمان‌ها و دستگاه‌های دولتی باشد.
شرکت دانش‌بنیان سامان داروی هشتم توانسته طی دو سال پشت سر هم از خروج ۱۲۰ میلیون یورو ارز از کشور جلوگیری کند. رضایت خاطر و آسودگی خیال بیماران هموفیلی از اینکه همیشه دارو در دسترس است و تحریم‌ها اثری بر تأمین دارو نداشته از نتایج سرمایه‌گذاری مناسب در یک شرکت دانش‌بنیان است. کاهش قیمت محصول مشابه خارجی که در گذشته حتی حاضر به فروش این دارو به کشور ما نبودند یک دستاورد مهم دیگر است. علاوه بر این صرفه‌جویی بیمه‌ای که برای نظام سلامت کشور داشته، حفظ نیروهای نخبه و متخصص در کشور و همه و همه نتیجه یک سرمایه‌گذاری درست و حمایت به موقع است.
ظاهراً شما هیچ مشکلی ندارید؟(خنده)
با وجود همه محاسنی که ذکر شد، در حال حاضر برای بازپرداخت تسهیلات ارزی به نرخ ارز آزاد، فشار مضاعفی روی شرکت است، در این خصوص سه مسئله مهم قابل تأمل است؛ نخست اینکه قیمت‌گذاری ما توسط سازمان غذا و دارو و بر مبنای نرخ ارز یارانه‌ای تعیین می‌شود که مکلف به تبعیت هستیم.
مسئله بعدی، موضوع وصول مطالبات است، از سال ۹۸ هنوز مطالباتمان از سازمان غذا و دارو وصول نشده و باید با دریافت تسهیلات گران‌قیمت بانکی به تولید ادامه دهیم. در کنار این مشکلات باید با واردات هم مبارزه کنیم. ما و سازمان غذا و دارو در حال کنترل واردات داروی مشابه داخلی هستیم. اما مشخص نیست چطور و چگونه واردکنندگان ارز دولتی دریافت می‌کنند، داروی مشابه وارد گمرک می‌کنند، با حداقل اسناد ترخیص می‌کنند و بعد به بهانه نزدیک بودن تاریخ انقضا شروع به فشار به سازمان غذا و دارو می‌کنند.
چشم‌انداز شما برای فعالیت‌های شرکت سامان داروی هشتم چیست؟
خوشبختانه توانستیم در سال گذشته GMP وزارت بهداشت را دریافت کنیم. تولید داروی فاکتور۸ یکی از مشکل‌ترین و پیچیده‌ترین داروهای دنیاست که تولید آن در کشور سبب شده در چانه‌زنی‌های بین‌المللی دستمان پر باشد. اما به دنبال دریافت گواهینامه GMP اروپا هستیم که ما را قادر می‌سازد تا محصولاتمان را به تمام نقاط جهان صادر کنیم که در این صورت نخستین شرکتی خواهیم بود که در داخل کشور موفق به دریافت GMP اروپا برای خط تولید API شده‌ایم.
بزرگ‌ترین و مهم‌ترین چالش‌های پیش روی شرکت شما برای ۵ یا ۱۰ سال آینده چیست؟
یکی از مهم‌ترین چالش‌های شرکت‌های دانش‌بنیان، حفظ نیروهای نخبه است. در حقیقت توانسته‌ایم نیروهای متخصص و دانشمندان ایرانی را از نقاط مختلف کشور و جهان، دور هم جمع کنیم. با انگیزه و پشتکار آن‌ها توانسته‌ایم داروی با کیفیت جهانی تولید کنیم. اما نگرانیم شرایط طوری پیش رود که احساس یأس بر آن‌ها حاکم شود.
برای حوزه تخصصی شما که داروسازی است چه راه‌حل و راهکارهایی را پیشنهاد می‌کنید؟
جلوگیری از واردات داروی مشابه، پرداخت به موقع مطالبات و قیمت‌گذاری مناسب از راهکارهایی است که می‌تواند موجب سودآوری قابل توجه برای کشور باشد.
نظر شما